7 MART 2023
Kız Kulesi restorasyonunda önceki paylaşımlarımızda belirtmiş olduğumuz kubbe ahşap imalatları tamamlanmış, kubbe görüntüsü aslına uygun olarak yeniden ortaya çıkarılmış, kaplama ve sonlandırma aşamasına geçilmiştir. Tarihi yığma duvarlardaki güçlendirme çalışmaları tamamlanmıştır. İmalatları tamamlanan kale duvarlarında iskele sökümleri gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Diğer mahallerde de iskele sökümlerine devam edilecektir. Kız kulesinin bekası açısından kule ve kale restorasyon çalışmalarına ilave olarak ada çevresinde ortaya çıkan zemin zafiyetlerine yönelik tahkim çalışmaları başlamış ve zemin güçlendirme çalışmaları devam etmektedir. Ada sınırları hizasında ortalama 24 metre derinlikteki ana kayaca ankre çelik-betonarme bütünleşik kazık imalatı yapılmaktadır. Böylece yapının etrafı olası sarsıntılara, zemin kaymalarına ve diğer oluşabilecek tehlikelere karşı güçlendirilmektedir. Ada bünyesinde gerçekleşen tahkim güçlendirme ve kule-kale mahallerindeki diğer imalatlar koordineli olarak devam edilmektedir.
Şekil 1. Ahşap külahın yapım aşamasından görüntüler
Şekil 2. Ahşap külahın yapım aşamasından görüntüler
Şekil 3. Köşe Çelik Sac Takviyeli Yapısal Ahşap Duvarların Kaplama Öncesi Görünümü
Şekil 4. Kubbe katı imalat aşaması iç görüntüsü
Şekil 5. Yapısal ahşap ve çelik takviyelerle oluşturulmuş iç mekan görüntüsü
Şekil 6. Kubbede Ahşap İmalatlarının tamamlanmasına müteakip başlanan kurşun altı keçe ve kurşun kaplama imalatı görüntüsü
Şekil 7. Kubbede Ahşap İmalatlarının tamamlanmasına müteakip başlanan kurşun altı keçe ve kurşun kaplama imalatı görüntüsü
Şekil 8. İmalatları tamamlanan kale duvarlarındaki iskelenin sökülmesi sonrası görünümü
Şekil 9. Kale duvarı yürüyüş yolu çelik karkas imalat aşaması görüntüsü
Şekil 10. Tarihi duvarların güçlendirme ve derz imalatları sonrası görüntüsü
Şekil 11. Ada çevresinde yapılan çelik-betonarme kazıklarla yapılan zemin güçlendirme imalat aşaması görüntüsü
Şekil 12. Ada çevresindeki tahkimi yapmak için geri alınacak geçici dolgu
11 OCAK 2023
09.11.2022 tarihinde İstanbul Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğünce ihalesi
gerçekleştirilen "İstanbul Kız Kulesi İkmal Restorasyonu ve Teşhir Tanzimi
İşi" Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Prof. Dr. Feridun Çılı ve Han Tümertekin
danışmanlığında, İstanbul 6 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Kurulu
tarafından onaylanan projeler doğrultusunda sürdürülmektedir.
Restorasyon çalışmalarının başladığı tarihten günümüze gerçekleştirilen
imalatlar ve elde edilen verilerle ilgili detaylı bilgiler ve raporlar
Bakanlığımız tarafından kurulmuş olan www.kizkulesi.com.tr internet sitesi
üzerinden kamuoyu ile paylaşılmaktadır.
Restorasyon çalışmalarında gelinen son aşamada, önceki kamuoyu
paylaşımlarımızda belirtilen sökümler sonrası aslına uygun yeniden yapım
başlamış ve devam etmektedir. Kulede, korunan tarihi duvarların üzerinde
çelik döşeme imalatı tamamlanarak, bayrak direği yerine yerleştirilmiştir.
Çelik yapısal elamanların imalatı sonrası ahşap imalatlar başlamıştır. Ahşap
külahlı yapısal tasarımın kapı-pencere boşluklarını barındıran duvar aksı
hizası imalat tamamlanmak üzeredir. Külah konikliğini meydana getiren ahşap
elemanların imalatına devam edilmektedir. Kule ve kale kargir beden
duvarlarında paslanmaz çelikle oluşturulan güçlendirme amaçlı hatıl imalatı
ve derz imalatları devam etmektedir.
Kale yapısının Üsküdar tarafına bakan cephede bulunan ahşap II.Mahmut
yapısı, kale avlusu ve kule iç merdiven imalatlarındaki çalışmalar bundan
sonraki süreçte gerçekleştirilecektir.
Ayrıca Kız Kulesi adası üzerinde bulunan zemin deformasyonları ve
iskelelerin mevcut durumuna yönelik Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı
Yatırımları Genel Müdürlüğü’nden tespit yapılması ve gerekli önlemlerin
alınması talep edilmiştir. Bu kapsamda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı
Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’nce 2022 yılında yapılan tespitlerde
deniz dalgaları ve büyük depremler sebebiyle temelde deformasyonlar meydana
geldiği ve zeminde, dalgaların adanın zeminini aşındırdığı ayrıca geçen
zamanda, usturmaça, baba ve halkaların kullanılamaz hale geldiği, rıhtım
yapılarının kullanılamaz halde olduğu ve tahkimat yapısındaki blok taşların
deniz içerisine dağılmış halde olduğu tespit edilmiştir.
Bakanlığımızca, üst yapıdaki restorasyon ve güçlendirme çalışmaları
yapılmaktadır. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel
Müdürlüğü’nce de İstanbul 6 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Kurulu ve
Danışman Heyetince onaylı projelere göre Kız Kulesi adasında kaya tahkimat
ve kazık imalatlarıyla kuşaklama yapılarak stabilitesinin kalıcı olarak
sağlanmasına yönelik çalışmalara başlanacaktır.
Şekil 1.
Şekil 2. Kargir duvarlar bünyesinde paslanmaz çelik donatılarla hatıl oluşturularak depreme karşı güçlendirilmektedir.
Şekil 3. 1999 yılında yapılmış ve yapıya statik olarak katkısı olmayan kuşaklar sökülüp yapıdan uzaklaştırılmıştır.
Şekil 4. Kale duvarlarındaki dendan harpuştaları tamamlanmıştır.
Şekil 5. Kule balkon döşemesi imalat aşamaları.
Şekil 6. Sekizgen çelik döşeme imalatı.
Şekil 7. Bayrak direğinin montajının yapılıp ahşap imalatlarına başlanması
Şekil 8. Ahşap imalat aşamaları
Şekil 9.
Şekil 10. Ahşap imalat aşamaları
Şekil 11.Kule içi betonarme merdivenlerin itinalı sökümü sonrası durumu
Şekil 12. Alem ve paratoner montajı yapılması
Şekil 13.Bayrak direği etrafındaki iskelenin sökülmesi
Şekil 14.
Şekil 15.Adanın etrafında gerçekleştirilecek olan kazık ve kaya tahkimat imalatları
14 Eylül 2022
İnternet sitemizde geçtiğimiz aylarda kamuoyu ile de paylaşılmış olan teknik
raporlar doğrultusunda
revize edilen restorasyon projesi kapsamında tarihi yapının özgün dokusuna
koruma ve mühendislik
bilimi açısından uygun olmayan bölümlerin sökümüne devam edilmektedir. 16
Ağustos 2022 tarihli
bilgi notunda sökümüne başlanacağı belirtilen külah bölümündeki söküm
imalatları anıtın özgün
kısımlarına zarar vermeyecek şekilde tamamlanmıştır. Bu işlem sırasında
yukarıda adı geçen teknik
raporlarla ömrünü tamamladığı tespit edilen ve aşağıdaki fotoğraflarda da
görüldüğü üzere 1944
yılında betonarme yapım tekniğiyle inşa edilmiş olan kısımlar yapıdan
uzaklaştırılmıştır.
Kız Kulesi’nin külah kısmının Sultan II. Mahmut dönemi restitüsyonu esas
alınarak hazırlanan ve 10
Ağustos 2022 tarihinde revizyonu onaylanan restorasyon projesine göre özgün
malzemelerle yeniden
inşasına başlanacağı hususu kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Şekil 1. Sökümü yapılan külah kısmının 1944 yılındaki inşa sürecine ait fotoğraflar
16 Ağustos 2022
Bir önceki bilgi notunda Koruma Kurulu kararı doğrultusunda sökümüne
başlanacağı
belirtilen bayrak direğindeki çalışmalar tamamlanmış olup, yapının külah
bölümündeki
diğer
betonarme elemanların sökümlerine devam edilecektir.
Ayrıca, restorasyon sürecinde elde edilen veriler ışığında güncellenen
restitüsyon
çalışmasının ve yapının sökülen kısımlarının özgün malzemelerle yeniden inşa
edilmesini
sağlayacak restorasyon projesinin İstanbul 6 No’lu Kültür Varlıklarını
Koruma
Kurulu
tarafından 10 Ağustos 2022 tarihi itibarıyla onaylanmış olduğu kamu oyuna
saygıyla
duyurulur.
Şekil 1. Betonarme kule gönderinin üst kotlarında uygulanan söküm yöntemi
Şekil 2. Betonarme kule gönderinin alt kotlarınında kullanılan söküm yöntemi
Şekil 3. Betonarme kule gönderinde deniz kumu kullanımı
Şekil 4. Betonarme kule gönderinde deniz kumu kullanımı
25 Temmuz 2022
İstanbul Kız Kulesi Restorasyonu Teşhir Tanzim ve Çevre Düzenlemesi İşine,
koruma
kurulu onaylı
projeler doğrultusunda Bakanlığımız denetiminde devam edilmektedir.
Çalışmamızın
genel amacı
yapıya sonradan eklenen ve yapının özgün karakterine uygun olmayan
eklerinden
arındırılması ve
özgün detaylarına yeniden kavuşturulmasıdır. Çalışmalara alanında uzman
isimler
olan
Prof. Dr.
Zeynep Ahunbay, Prof. Dr. Feridun Çılı ve Han Tümertekin danışman olarak
destek
vermektedir.
Restorasyon işinin önemli bir kısmını 1940’larda yapıya eklenen betonarme
bölümlerin
sökümü
oluşturmaktadır. İlk etapta güçlendirilerek korunması planlanan bu
bölümlerde
işin
başlamasıyla
birlikte yapılan incelemeler sonucunda, beton malzemenin deniz kumu ve
kabuğu
kullanımı nedeniyle
özelliklerini kaybettiği, demir donatıların aşırı korozyona uğradığı ve
çatlaklara
sebep olduğu
görülmüştür. Bu durum danışman hocalarımız tarafından da raporlanarak
betonarme
kısımların
tamamen sökülmesi yönünde karar alınmıştır. Kulenin külah kısmının sökümünü
de
içeren bu işlem
koruma kurulu tarafından onaylanmış olup, sökülen kısımların özgün
malzemelerle
yeniden inşa
edilmesine ilişkin uygulama projelerinin geliştirilmesine devam
edilmektedir.
Bayrak direğinin söküm çalışmaları öncesinde bakır alemin itinalı sökümü
gerçekleştirilmiş ve alemin
parçaları belgeleme ve konservasyon çalışmaları için atölyeye alınmıştır.
Bakır
alem
üzerinde altın
varak kalıntıları tespit edilmiş ve görülen bozulmalar çizim ve
fotoğraflarla
belgelenmiştir. Bununla
birlikte bayrak direği üzerinde ve direk ile külahın birleşim kısmında
rüzgâr
yükü
ve malzeme
özelliklerinin kaybolması nedenli bazı çatlaklar görülmüştür. Dayanım
özelliğini
kaybetmiş betonarme
elemanların söküm işlemlerine Koruma Kurulu kararı doğrultusunda başlanacağı
hususu
kamuoyuna
saygıyla duyurulur.
Şekil 1. Betonarme bayrak direğinde görülen çatlaklar.
Şekil 2. Betonarme bayrak direğinin durumu.
Şekil 3. Konservasyon çalışmaları öncesinde bakır alemin durumu.
07 Temmuz 2022
İstanbul 6 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Kurulu tarafından onaylanan
projeler
ile
çalışmalarına başlanan “İstanbul Kız Kulesi Restorasyonu Teşhir Tanzim ve
Çevre
Düzenlemesi
İşi” Bakanlığımız denetiminde ve alanında uzman akademisyenlerimiz Prof. Dr.
Zeynep
Ahunbay,
Prof. Dr. Feridun Çılı ve Han Tümertekin danışmanlığında, evrensel koruma
ilkelerine
bağlı
olarak sürdürülmekte olup, çalışmalar sırasında elde edilen her türlü veri
hassasiyetle
değerlendirilmektedir.
Restorasyon çalışmalarının başladığı tarihten günümüze gerçekleştirilen
imalatlar ve
elde
edilen verilerle ilgili detaylı bilgiler ve raporlar Bakanlığımız tarafından
kurulmuş
olan
www.kizkulesi.com.tr internet sitesi üzerinden kamuoyu ile
paylaşılmaktadır.
Çalışmalar kapsamında an itibarıyla Koruma Kurulu kararları doğrultusunda
yapıyı
olumsuz
iklim koşullarından ve statik risklerden koruyacak geçici askı – kapama
iskelesi
imalatlarına ve tarihi yapıya sonradan eklenmiş olan muhdes eklerin sökümüne
devam
edilmektedir.
Bununla birlikte yapılan georadar çalışmaları sırasında içinde boşluk ve
anomaliler müşahade edilen özgün duvarlar için ise güçlendirme çalışmalarına
başlanmıştır.
Uygulama projesi detaylarının elde edilen veriler ışığında güncellenerek
geliştirilmesine
danışman heyeti gözetiminde devam edilmektedir.
Şekil 1. Kuzey ve batı cepheleri georadar tarama verileri
Şekil 2. Güney cephesi georadar tarama verisi
Şekil 3. Betonarme alınlığın yapıdan uzaklaştırılma süreci.
Şekil 4. Betonarme alınlık, muhdes çatı ve asma katın yapıdan uzaklaştırılmasının ardından kuzey cephesinin ve top mazgallarının durumu
Şekil 5. Muhdes çatı ve asma katın yapıdan uzaklaştırılmasının ardından batı ve güney cephelerinin durumu.
Şekil 6. Kulenin doğu cephesine bitişik olarak inşa edilmiş betonarme yapının söküm süreci.
Şekil 7. Kulenin doğu cephesine bitişik olarak inşa edilmiş betonarme yapının söküm süreci.
Şekil 8. Kulenin doğu cephesine bitişik yapının sökülmesinin ardından ortaya çıkan, sonradan doldurulmuş dendan detayları. Çalışmaların tamamlanmasının ardından yapı özgün detaylarına yeniden kavuşacaktır.