Ana Sayfa Kız Kulesi Restorasyonu Tarihçe Efsaneler Tarihteki Onarımlar Kız Kulesi'nden İstanbul Güncel Çalışmalar Görsellerle Kız Kulesi Basın Bülteni

Güncel Çalışmalar

7 MART 2023

Kız Kulesi restorasyonunda önceki paylaşımlarımızda belirtmiş olduğumuz kubbe ahşap imalatları tamamlanmış, kubbe görüntüsü aslına uygun olarak yeniden ortaya çıkarılmış, kaplama ve sonlandırma aşamasına geçilmiştir. Tarihi yığma duvarlardaki güçlendirme çalışmaları tamamlanmıştır. İmalatları tamamlanan kale duvarlarında iskele sökümleri gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Diğer mahallerde de iskele sökümlerine devam edilecektir. Kız kulesinin bekası açısından kule ve kale restorasyon çalışmalarına ilave olarak ada çevresinde ortaya çıkan zemin zafiyetlerine yönelik tahkim çalışmaları başlamış ve zemin güçlendirme çalışmaları devam etmektedir. Ada sınırları hizasında ortalama 24 metre derinlikteki ana kayaca ankre çelik-betonarme bütünleşik kazık imalatı yapılmaktadır. Böylece yapının etrafı olası sarsıntılara, zemin kaymalarına ve diğer oluşabilecek tehlikelere karşı güçlendirilmektedir. Ada bünyesinde gerçekleşen tahkim güçlendirme ve kule-kale mahallerindeki diğer imalatlar koordineli olarak devam edilmektedir.

Şekil 1. Ahşap külahın yapım aşamasından görüntüler

Şekil 2. Ahşap külahın yapım aşamasından görüntüler

Şekil 3. Köşe Çelik Sac Takviyeli Yapısal Ahşap Duvarların Kaplama Öncesi Görünümü

Şekil 4. Kubbe katı imalat aşaması iç görüntüsü

Şekil 5. Yapısal ahşap ve çelik takviyelerle oluşturulmuş iç mekan görüntüsü

Şekil 6. Kubbede Ahşap İmalatlarının tamamlanmasına müteakip başlanan kurşun altı keçe ve kurşun kaplama imalatı görüntüsü

Şekil 7. Kubbede Ahşap İmalatlarının tamamlanmasına müteakip başlanan kurşun altı keçe ve kurşun kaplama imalatı görüntüsü

Şekil 8. İmalatları tamamlanan kale duvarlarındaki iskelenin sökülmesi sonrası görünümü

Şekil 9. Kale duvarı yürüyüş yolu çelik karkas imalat aşaması görüntüsü

Şekil 10. Tarihi duvarların güçlendirme ve derz imalatları sonrası görüntüsü

Şekil 11. Ada çevresinde yapılan çelik-betonarme kazıklarla yapılan zemin güçlendirme imalat aşaması görüntüsü

Şekil 12. Ada çevresindeki tahkimi yapmak için geri alınacak geçici dolgu

11 OCAK 2023

09.11.2022 tarihinde İstanbul Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğünce ihalesi gerçekleştirilen "İstanbul Kız Kulesi İkmal Restorasyonu ve Teşhir Tanzimi İşi" Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Prof. Dr. Feridun Çılı ve Han Tümertekin danışmanlığında, İstanbul 6 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Kurulu tarafından onaylanan projeler doğrultusunda sürdürülmektedir.

Restorasyon çalışmalarının başladığı tarihten günümüze gerçekleştirilen imalatlar ve elde edilen verilerle ilgili detaylı bilgiler ve raporlar Bakanlığımız tarafından kurulmuş olan www.kizkulesi.com.tr internet sitesi üzerinden kamuoyu ile paylaşılmaktadır.

Restorasyon çalışmalarında gelinen son aşamada, önceki kamuoyu paylaşımlarımızda belirtilen sökümler sonrası aslına uygun yeniden yapım başlamış ve devam etmektedir. Kulede, korunan tarihi duvarların üzerinde çelik döşeme imalatı tamamlanarak, bayrak direği yerine yerleştirilmiştir. Çelik yapısal elamanların imalatı sonrası ahşap imalatlar başlamıştır. Ahşap külahlı yapısal tasarımın kapı-pencere boşluklarını barındıran duvar aksı hizası imalat tamamlanmak üzeredir. Külah konikliğini meydana getiren ahşap elemanların imalatına devam edilmektedir. Kule ve kale kargir beden duvarlarında paslanmaz çelikle oluşturulan güçlendirme amaçlı hatıl imalatı ve derz imalatları devam etmektedir.

Kale yapısının Üsküdar tarafına bakan cephede bulunan ahşap II.Mahmut yapısı, kale avlusu ve kule iç merdiven imalatlarındaki çalışmalar bundan sonraki süreçte gerçekleştirilecektir. Ayrıca Kız Kulesi adası üzerinde bulunan zemin deformasyonları ve iskelelerin mevcut durumuna yönelik Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’nden tespit yapılması ve gerekli önlemlerin alınması talep edilmiştir. Bu kapsamda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’nce 2022 yılında yapılan tespitlerde deniz dalgaları ve büyük depremler sebebiyle temelde deformasyonlar meydana geldiği ve zeminde, dalgaların adanın zeminini aşındırdığı ayrıca geçen zamanda, usturmaça, baba ve halkaların kullanılamaz hale geldiği, rıhtım yapılarının kullanılamaz halde olduğu ve tahkimat yapısındaki blok taşların deniz içerisine dağılmış halde olduğu tespit edilmiştir. Bakanlığımızca, üst yapıdaki restorasyon ve güçlendirme çalışmaları yapılmaktadır. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü’nce de İstanbul 6 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Kurulu ve Danışman Heyetince onaylı projelere göre Kız Kulesi adasında kaya tahkimat ve kazık imalatlarıyla kuşaklama yapılarak stabilitesinin kalıcı olarak sağlanmasına yönelik çalışmalara başlanacaktır.

Şekil 1.

Şekil 2. Kargir duvarlar bünyesinde paslanmaz çelik donatılarla hatıl oluşturularak depreme karşı güçlendirilmektedir.

Şekil 3. 1999 yılında yapılmış ve yapıya statik olarak katkısı olmayan kuşaklar sökülüp yapıdan uzaklaştırılmıştır.

Şekil 4. Kale duvarlarındaki dendan harpuştaları tamamlanmıştır.

Şekil 5. Kule balkon döşemesi imalat aşamaları.

Şekil 6. Sekizgen çelik döşeme imalatı.

Şekil 7. Bayrak direğinin montajının yapılıp ahşap imalatlarına başlanması

Şekil 8. Ahşap imalat aşamaları

Şekil 9.

Şekil 10. Ahşap imalat aşamaları

Şekil 11.Kule içi betonarme merdivenlerin itinalı sökümü sonrası durumu

Şekil 12. Alem ve paratoner montajı yapılması

Şekil 13.Bayrak direği etrafındaki iskelenin sökülmesi

Şekil 14.

Şekil 15.Adanın etrafında gerçekleştirilecek olan kazık ve kaya tahkimat imalatları

14 Eylül 2022

İnternet sitemizde geçtiğimiz aylarda kamuoyu ile de paylaşılmış olan teknik raporlar doğrultusunda revize edilen restorasyon projesi kapsamında tarihi yapının özgün dokusuna koruma ve mühendislik bilimi açısından uygun olmayan bölümlerin sökümüne devam edilmektedir. 16 Ağustos 2022 tarihli bilgi notunda sökümüne başlanacağı belirtilen külah bölümündeki söküm imalatları anıtın özgün kısımlarına zarar vermeyecek şekilde tamamlanmıştır. Bu işlem sırasında yukarıda adı geçen teknik raporlarla ömrünü tamamladığı tespit edilen ve aşağıdaki fotoğraflarda da görüldüğü üzere 1944 yılında betonarme yapım tekniğiyle inşa edilmiş olan kısımlar yapıdan uzaklaştırılmıştır.

Kız Kulesi’nin külah kısmının Sultan II. Mahmut dönemi restitüsyonu esas alınarak hazırlanan ve 10 Ağustos 2022 tarihinde revizyonu onaylanan restorasyon projesine göre özgün malzemelerle yeniden inşasına başlanacağı hususu kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Şekil 1. Sökümü yapılan külah kısmının 1944 yılındaki inşa sürecine ait fotoğraflar

Şekil 2,3. Betonarme külah söküm aşamaları

Şekil 4,5. Betonarme külahın yapıdan uzaklaştırılmasından sonra yapının durumu

Şekil 6. Betonarme külahın yapıdan uzaklaştırılmasından sonra yapının durumu

16 Ağustos 2022

Bir önceki bilgi notunda Koruma Kurulu kararı doğrultusunda sökümüne başlanacağı belirtilen bayrak direğindeki çalışmalar tamamlanmış olup, yapının külah bölümündeki diğer betonarme elemanların sökümlerine devam edilecektir.

Ayrıca, restorasyon sürecinde elde edilen veriler ışığında güncellenen restitüsyon çalışmasının ve yapının sökülen kısımlarının özgün malzemelerle yeniden inşa edilmesini sağlayacak restorasyon projesinin İstanbul 6 No’lu Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından 10 Ağustos 2022 tarihi itibarıyla onaylanmış olduğu kamu oyuna saygıyla duyurulur.

Şekil 1. Betonarme kule gönderinin üst kotlarında uygulanan söküm yöntemi

Şekil 2. Betonarme kule gönderinin alt kotlarınında kullanılan söküm yöntemi

Şekil 3. Betonarme kule gönderinde deniz kumu kullanımı

Şekil 4. Betonarme kule gönderinde deniz kumu kullanımı

25 Temmuz 2022

İstanbul Kız Kulesi Restorasyonu Teşhir Tanzim ve Çevre Düzenlemesi İşine, koruma kurulu onaylı projeler doğrultusunda Bakanlığımız denetiminde devam edilmektedir. Çalışmamızın genel amacı yapıya sonradan eklenen ve yapının özgün karakterine uygun olmayan eklerinden arındırılması ve özgün detaylarına yeniden kavuşturulmasıdır. Çalışmalara alanında uzman isimler olan Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Prof. Dr. Feridun Çılı ve Han Tümertekin danışman olarak destek vermektedir.

Restorasyon işinin önemli bir kısmını 1940’larda yapıya eklenen betonarme bölümlerin sökümü oluşturmaktadır. İlk etapta güçlendirilerek korunması planlanan bu bölümlerde işin başlamasıyla birlikte yapılan incelemeler sonucunda, beton malzemenin deniz kumu ve kabuğu kullanımı nedeniyle özelliklerini kaybettiği, demir donatıların aşırı korozyona uğradığı ve çatlaklara sebep olduğu görülmüştür. Bu durum danışman hocalarımız tarafından da raporlanarak betonarme kısımların tamamen sökülmesi yönünde karar alınmıştır. Kulenin külah kısmının sökümünü de içeren bu işlem koruma kurulu tarafından onaylanmış olup, sökülen kısımların özgün malzemelerle yeniden inşa edilmesine ilişkin uygulama projelerinin geliştirilmesine devam edilmektedir.

Bayrak direğinin söküm çalışmaları öncesinde bakır alemin itinalı sökümü gerçekleştirilmiş ve alemin parçaları belgeleme ve konservasyon çalışmaları için atölyeye alınmıştır. Bakır alem üzerinde altın varak kalıntıları tespit edilmiş ve görülen bozulmalar çizim ve fotoğraflarla belgelenmiştir. Bununla birlikte bayrak direği üzerinde ve direk ile külahın birleşim kısmında rüzgâr yükü ve malzeme özelliklerinin kaybolması nedenli bazı çatlaklar görülmüştür. Dayanım özelliğini kaybetmiş betonarme elemanların söküm işlemlerine Koruma Kurulu kararı doğrultusunda başlanacağı hususu kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Şekil 1. Betonarme bayrak direğinde görülen çatlaklar.

Şekil 2. Betonarme bayrak direğinin durumu.

Şekil 3. Konservasyon çalışmaları öncesinde bakır alemin durumu.

07 Temmuz 2022

İstanbul 6 Numaralı Kültür Varlıkları Koruma Kurulu tarafından onaylanan projeler ile çalışmalarına başlanan “İstanbul Kız Kulesi Restorasyonu Teşhir Tanzim ve Çevre Düzenlemesi İşi” Bakanlığımız denetiminde ve alanında uzman akademisyenlerimiz Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, Prof. Dr. Feridun Çılı ve Han Tümertekin danışmanlığında, evrensel koruma ilkelerine bağlı olarak sürdürülmekte olup, çalışmalar sırasında elde edilen her türlü veri hassasiyetle değerlendirilmektedir.

Restorasyon çalışmalarının başladığı tarihten günümüze gerçekleştirilen imalatlar ve elde edilen verilerle ilgili detaylı bilgiler ve raporlar Bakanlığımız tarafından kurulmuş olan www.kizkulesi.com.tr internet sitesi üzerinden kamuoyu ile paylaşılmaktadır.

Çalışmalar kapsamında an itibarıyla Koruma Kurulu kararları doğrultusunda yapıyı olumsuz iklim koşullarından ve statik risklerden koruyacak geçici askı – kapama iskelesi imalatlarına ve tarihi yapıya sonradan eklenmiş olan muhdes eklerin sökümüne devam edilmektedir. Bununla birlikte yapılan georadar çalışmaları sırasında içinde boşluk ve anomaliler müşahade edilen özgün duvarlar için ise güçlendirme çalışmalarına başlanmıştır. Uygulama projesi detaylarının elde edilen veriler ışığında güncellenerek geliştirilmesine danışman heyeti gözetiminde devam edilmektedir.

Şekil 1. Kuzey ve batı cepheleri georadar tarama verileri

Şekil 2. Güney cephesi georadar tarama verisi

Şekil 3. Betonarme alınlığın yapıdan uzaklaştırılma süreci.

Şekil 4. Betonarme alınlık, muhdes çatı ve asma katın yapıdan uzaklaştırılmasının ardından kuzey cephesinin ve top mazgallarının durumu

Şekil 5. Muhdes çatı ve asma katın yapıdan uzaklaştırılmasının ardından batı ve güney cephelerinin durumu.

Şekil 6. Kulenin doğu cephesine bitişik olarak inşa edilmiş betonarme yapının söküm süreci.

Şekil 7. Kulenin doğu cephesine bitişik olarak inşa edilmiş betonarme yapının söküm süreci.

Şekil 8. Kulenin doğu cephesine bitişik yapının sökülmesinin ardından ortaya çıkan, sonradan doldurulmuş dendan detayları. Çalışmaların tamamlanmasının ardından yapı özgün detaylarına yeniden kavuşacaktır.